یکی از مسائلی که در فضای مجازی و میان فعالان و کارشناسان مورد توجه قرار گرفته، آینده بازار نقره و ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم یا محصولات مالی وابسته به نقره است. همچنین برخی از سرمایهگذاران نسبت به مزایای خرید نقره در بورس کالا، اطلاعی ندارند و ممکن است خریداری نقره به صورت مستقیم، معایبی از جمله ریسک نقدشوندگی را در سبد سرمایهگذاری افزایش دهد. در این گزارش با کسب آرا و نظرات کارشناسان، به چالشها و آینده بازار نقره پرداختهایم.
به گزارش اقتصاد مدیا، علی فراقی، کارشناس بازار سرمایه، در مورد گواهی شمش نقره گفت: صدور این گواهی را میتوان یکی از قدمهای رو به جلو در اقتصاد و خصوصا بازار سرمایه دانست تا یک پله به گسترش و توسعه این بازار نزدیکتر شویم. البته در این خصوص باید ذکر کرد که به هر میزان ابزارهای مالی در بازار توسعه یابند، نیاز به برنامهریزی و سیاستگذاری بیشتر و هدفمندتری است تا درعینحال که این سازوکارها رشد پیدا میکنند، بتوانند پایدار و هدفمند نیازهای این بخش را پاسخگو باشند و در نهایت به نتایج مثبتی منتهی شوند.
وی افزود: نقره مانند طلا میتواند ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیمی در آینده مانند صندوقها و قراردادهای مشتقه و انواع فرآیندهای ممکن برنامه ریزیشده در بورسها را داشته باشند. با گسترش این ابزارها شرایط بهتری را برای قیمتگذاری واقعی و آزادتر داشته باشد و بعد از آن هم در خصوص عرضه صحیح و هدفمندتر آن یک قدم رو به جلو بردارد. البته با توجه به تفاوتهای اساسی که فرضا نقره با طلا دارد، باید شاهد برنامهریزی و قانونگذاری متفاوتی در بخشهای مختلف آن نسبت به طلا یا دیگر فلزات ارزشمندی همچون طلا و نقره باشیم.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: طلا و نقره از لحاظ ارزش و بازار تفاوتهای اساسی دارند؛ به عنوان مثال، یکی از مهمترین آنها مصرفی بودن نقره و غیرمصرفی بودن طلا (بهجز مصرف در برخی کالاهای خاص) است. طلا در اکثر موارد برای حفظ ارزش و سرمایهگذاری در سرتاسر دنیا، نگهداری و سرمایهگذاری میشود، اما نقره در بسیاری از صنایع بهعنوان بخشی از فرآیند تولید مصرف میشود، طلا بیشتر به عنوان یک دارایی جهت حفظ ارزش سرمایهگذاری میشود.
فراقی به مشکلات و موانع پیش روی بازار نقره در آینده اشاره کرد و گفت: میتوان موانع و مشکلات متعددی را نام برد و بررسی کرد که یکی از موردتوجهترین آنها گسترش قانونگذاری و سازوکارهای مرتبط با این بازار (نقره) است. در صورتی که این رشد ادامهدار نباشد و پس از مدتی مانند برخی از بازارها (بورس انرژی که حتی دارای بازار، مدیریت و قانونگذاری مجزا شده بود) به دلیل عدم جذابیت و نداشتن یک هدف مشخص، معاملهگران و سرمایهگذاران به طور رسمی آن را کنار میگذارند و از توجه عموم فاصله میگیرد. در صورت اجرای مجدد چنین اتفاقی برای فلز نقره و قانونگذاری و طراحی محیط بدون هدف، این بازار تبدیل به یک بازار نمادین و شکستخورده خواهد شد.
فراقی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در این گفتوگو به برنامهریزی و قانونگذاری توجه زیادی شده، عمده دلایل شکست بازارها نبود یک اکوسیستم هدفمند و سیاستگذاری درست بوده است.
بازار نقره در بورس مانند طلا پررونق خواهد شد؟
محمدرضا اعلمی، کارشناس بازار سرمایه، به اهمیت گواهی شمش نقره پرداخت و گفت: صدور گواهی شمش نقره در بازار بورس کالا به عنوان یکی از فلزات ارزشمند، گام موثری در جهت توسعه ابزارهای مالی است که سهولت در امر سرمایهگذاری را تحقق میبخشد. همواره شناخت اصالت فلزات ارزشمندی همچون طلا و نقره برای عموم مردم دشوار و از طرفی نگهداری آنها نیز با معضل روبهرو بوده است. در سالیان اخیر به خاطر تورمهای تحمیلی سالانه و حتی ماهانه، شاهد حرکت پول به سمت سرمایهگذاری روی گواهی سپرده شمش طلا و همچنین صندوقهای طلا هستیم. همیشه طلا مورد توجه دولتها و مردم بوده و در شرایط نااطمینانی، قیمت آن افزایش پیدا میکرده است. اما سوال اساسی اینجاست که آیا از گواهی سپرده شمش نقره نیز استقبال شده و همچون طلا مورد توجه قرار میگیرد؟
وی ادامه داد: هر یک از این فلزات قیمتی مزایا و معایب خود را دارند. به طور کلی، ارزش بازار طلا از ارزش بازار نقره بیشتر است. سرمایهگذاران در سراسر دنیا اقبال بیشتری به طلا و سکه دارند. اما از تقاضای صنعتی و زینتی نقره نمیتوان صرفنظر کرد. ضمن اینکه خرید نقره در مقایسه با طلا با هزینه کمتری امکانپذیر است و در جهان علاوه بر طلا از نقره به عنوان یک فلز ارزشمند برای ذخیره ارزش استفاده میشود.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: در شرایط تورمی و نااطمینانی؛ طلا همیشه مورد توجه دولتها و مردم برای حفظ ارزش سرمایه خود بوده است و به نظر میرسد همچنان طلا در ایران با تقاضای بیشتری روبهرو باشد. اما این نکته را هم باید در نظر گرفت که نقره مصرف صنعتی داشته و برخلاف طلا قابلیت بازگردانی ندارد. به معنای دیگر، نقرهای که مصرف میشود دیگر قابلیت بازیافت ندارد. نقره در صنایعی همچون الکترونیک، پزشکی، ساخت باتری و پنلهای خورشیدی مورد استفاده قرار میگیرد. این کاربردها موجب میشود وضعیت اقتصاد جهان تاثیر بیشتری روی تقاضای نقره در مقایسه با طلا داشته باشد. به همین دلیل رونق و رکود اقتصادی روی قیمت آن تاثیر بسزایی دارد.
اعلمی روند اخیر بازار نقره را بررسی کرده و گفت: روند قیمت نقره و طلا طی سنوات گذشته نشان داده است که نوسان قیمت نقره نسبت به طلا بسیار بالاتر است و معمولا معاملهگران ریسکپذیر به سراغ این فلز ارزشمند میروند.
کارشناس بازار سرمایه دو موضوع محدودیت دامنه نوسان و نوسانات زیاد بازار نقره را مسائل مهمی دانست که باید مورد واکاوی فعالان قرار گیرد و این دو مهم را از چالشهای مهم این ابزار جدید در بورس کالا جهت سرمایهگذاری دانست. وی در ادامه گفت: به نظر میرسد افزودن این ابزار مالی به پرتفوی سرمایهگذاری میتواند علاوه بر تنوعبخشی، به مدیریت ریسک داراییهای کمک کند. با توجه به مشکل نقدشوندگی گواهی سپرده شمش نقره، در آینده نزدیک شاهد حضور صندوقهای نقره و اضافه شدن اوراق مشتقه مربوط به آن خواهیم بود تا سرمایهگذاران موقعیتهای مناسب را جهت پوشش ریسک پرتفو تشخیص دهند.
اعلمی به آینده بازار نقره پرداخت و گفت: قیمت طلا عموما در شرایط نااطمینانی و تورم افزایش مییابد اما نقره در شرایط رونق اقتصادی هم مورد توجه قرار میگیرد. بنابراین به نظر میرسد اکنون میتواند زمان مناسبی برای سرمایهگذاری روی این فلز گرانبها باشد. همچنین با تحولات سیاسی در ایالات متحده و رونق اقتصادی، شاهد کاهش قیمت انس جهانی و افزایش قیمت نقره خواهیم بود. بنابراین در آیندهای نه چندان دور افزایش سهم گواهی سپرده شمش نقره در پرتفوی صندوقها و شرکتهای سرمایهگذاری افزایش خواهد یافت.