رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید نمی‌داند فنر دلار چیست و معتقد است فنر دلار مفهومی انتزاعی است که برخی دوستان آن را ساخته و پرداخته‌اند! اگرچه طی سال‌های اخیر، حرکت این فنر در اقتصاد به خوبی حس شده است اما آیا باید منتظر ماند تا این فنر وجود خود را به محمدرضا فرزین نیز اثبات و آن‌گونه که کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند، دلار را در 6 ماهه دوم افزایشی کند؟ یا اینکه بازارساز برای اثبات فرضیه وجود نداشتن فنر دلار، آن را همچنان با حربه‌های مختلف و دست کم تا انتخابات مجلس فشرده و سرکوب خواهد کرد؟
به گزارش تجارت‌نیوز، در حالی که تمامی کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران بازارهای مالی قیمت دلار را افزایشی پیش‌بینی می‌کنند و بیشتر آنان معتقدند که در حال حاضر قیمت دلار پایین‌تر از ارزش ذاتی آن کنترل شده است، محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی، تمامی این تحلیل‌ها را انکار می‌کند و معتقد است که در حال حاضر وضعیت ارزی کشور و بازار دلار روان و به دور از هر مشکلی تحت مدیریت است!
او روز گذشته در نشست مشترک رسانه‌ای مسئولان اقتصادی دولت با عنوان «عملکرد اقتصادی دولت سیزدهم» به ارائه آماری مثبت و مختصر در حوزه رشد ناچیز نقدینگی، کنترل بازار ارز، افزایش تراز پرداخت‌ها، وضعیت مساعد فروش نفت و حساب جاری کشور پرداخته است.
در این نشست فرزین گفت: «دوستانی که فنر مجازی درست کرده‌اند و می‌گویند فنر خواهد پرید، من نمی‌دانم این فنر چیست. نقدینگی ما در حال کاهش است، فروش ارز کشور در حال افزایش است، تراز پرداخت‌ها در حال افزایش است و فروش نفت نیز افزایشی است. همه اینها دلایل بنیادی است برای اینکه نرخ ارز قابل کنترل است و کنترل خواهد شد. تمام عوامل بنیادی تایید کننده این است که اقتصادی در حوزه پولی و مالی قابلیت کنترل دارد.»
این در حالی است که نه تنها آمارهای رسمی بلکه تحلیل وضعیت کف بازارهای مالی، سرمایه‌ای و حتی کالایی، خلاف اظهارات فرزین را اثبات می‌کنند.
سیگنال‌های منفی بازارساز به بازار ارز
برزو حق‌شناس، کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازارهای مالی در این باره به تجارت‌نیوز گفت: «روسای قبلی بانک مرکزی هم موضوع فنر دلار را مسخره می‌کردند. اما امیدوارم در نیمه دوم سال این موضوع مسخره فنر دلار، همچنان مجازی باشد!»
وی افزود: «هر چند این موضوع تازگی ندارد. آقای همتی هم که رئیس کل بانک مرکزی بود به فنر دلار انتقاد می‌کردند و تکنیکال را با این لفظ که «می‌زنیم سرش می‌یاید پایین» و «مقاومت شکسته شده چه حرفی است.» این موضوعات را مسخره می‌کردند. اما الان که از بدنه دولت جدا شدند به فنر دلارو تکنیکال اعتقاد پیدا کردند.»
حق‌شناس عنوان کرد: «امیدوارم بعد از اینکه آقای فرزین از بدنه دولت جدا شدند و مستقل عمل کردند بر موضع خودشان بمانند. باید توجه داشت تا موقعی که بانک مرکزی مستقل نشود همین مشکلات را داریم.»
این کارشناس بازارهای مالی درباره پیش بینی قیمت دلار در بازه زمانی 6 ماهه دوم سال اظهار کرد: «با تعطیلی کانون صرافان و صحبت‌های آقای فرزین من سیگنال مساعدی از شرایط نمی‌گیرم و شاید سقف جدید قیمت دلار به پایان تابستان هم نرسد. برای اینکه اجزاء نقدینگی ایراد دارد نمی‌توانیم دقیق روند قیمت‌ها را محاسبه کنیم. اما با توجه به سیگنال‌هایی که دریافت می‌کنم دلار دو تا سه کانال بالاتر را نیز خواهد دید!»
فشرده‌شدن فنر دلار با سیاست‌های انقباضی دولت
جواد فلاحیان کارشناس اقتصادی با اشاره به سیاست‌های انقباضی دولت و رکود در تمام بازارها به تجارت‌نیوز گفت: «هر کاهشی در بازار ارز به خاطر سیاست‌های انقباضی دولت است و این اقدامات، فنر فشرده دلار را فشرده‌تر می‌کند.»
وی افزود: «انتظار می‌رود با وجود اخبار تاثیرگذار و رویدادهای سیاسی، قیمت دلار در محدوده‌های فعلی باقی بماند. این اخبار می‌تواند تحقق یا عدم تحقق برجام باشد. دلار می‌تواند نوسان کوتاه‌مدتی در همین محدوده‌ها داشته باشد.»
فلاحیان درباره روند قیمت دلار در طولانی‌مدت گفت: «در ماه‌های آینده با افزایش نقدینگی و تورم، روند دلار رو به بالا خواهد بود. اگر برجامی رخ ندهد و تمام مذاکرات گفتاردرمانی باشد شاهد رشد تند و شارپی در بازار ارز خواهیم بود.»
وی به نوسانات اخیر بازار ارز اشاره کرد و گفت: «نوسانات ۳ تا ۵ درصدی در بازارهای مالی منطقی است؛ فعلا در بازار این نوسانات سایدوی است. از محدوده ۵۰ هزار تومان ۳ درصد هم که پایین بیاید تقریبا می‌شود محدوده ۴۷ و ۴۸ هزار تومان بنابراین روند محسوب نمی‌شود.»
کاهش تعمدی قیمت دلار
کامبیز افسری دیگر کارشناس اقتصادی و فعال بازار ارز نیز به تزریق ارز توسط بانک مرکزی به شکل غیررسمی اشاره کرد و به تجارت‌نیوز گفت: «این اقدام بانک مرکزی همیشه در جریان بوده و موضوع جدیدی نیست؛ این دلارها توسط نهاد خاصی نیز عرضه نمی‌شود و افرادی هستند که برای بانک مرکزی کار می‌کنند و نقش واسطه را دارند.»
افسری با تاکید بر اینکه این موضوع مختص حال حاضر نیست خاطرنشان کرد: «زمانی که بانک مرکزی دلار زیادی ندارد از طریق افراد و واسطه‌ها کار می‌کند و دلار به بازار تزریق می‌کند. اما زمانی که دلار زیاد است از طربق صرافی‌ها کار و اقدام به عرضه دلار می‌کند.»
وی افزود: «هفته گذشته پروانه فعالیت کانون صرافان منحل شد. با این تصمیم بانک مرکزی مشخص بود که قیمت دلار شنبه و یکشنبه روند کاهشی پیدا می‌کند و واسطه‌های بانک مرکزی فعال می‌شوند. از آنجا بانک مرکزی مانع ماندن دلار در کریدور ۵۰ هزار تومانی شد و روند کاهشی را رقم زد تا کانون صرافان مدعی مدیریت بازار ارز نشوند.»
افزایش اقدامات انتظامی در بازار ارز
این فعال بازار ارز با اشاره به تجربه سال‌های گذشته برای اقدامات مدیریت ضربتی بانک مرکزی در بازار ارز گفت: «بعد از انحلال کانون صرافان، احتمال اینکه برخی صرافی‌ها مورد تعقیب قضایی قرار بگیرند زیاد است زیرا تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که بعد از هر ناکامی بانک مرکزی به‌عنوان متولی پولی کشور در اجرای برنامه‌هایش، اقدامات انتظامی در بازار ارز افزایش می‌یابد و سیاستگذار گاه سعی در متهم‌سازی دارد.»
در این میان آمدن پول کره عملا منتفی شده و به نظر نمی‌رسد وضعیت ارزی بانک مرکزی نیز چندان مساعد باشد؛ افسری با تاکید بر این موضوع گفت: «بزرگ‌نمایی تخلفات کانون صرافان بدون برنامه و اتفاقی نیست. در روزهای آینده احتمال افزایش بگیر و ببندها وجود دارد تا بگویند صرافی‌ها باعث شده بودند که قیمت دلار افزایش پیدا کند.»
وی به تجربه سال ۹۷، ارز ۴۲۰۰ تومانی، بستن تعداد زیادی از صرافی‌ها و دستگیری و محاکمه برخی اشاره کرد و گفت: «بعد از آن سلطان سکه را اعدام کردند و هیچ اتفاقی هم نیفتاد و قیمت‌ها بعد از آن باز هم افزایشی شد.»
وی در خصوص پیش‌بینی قیمت دلار در روزهای پیش رو گفت: «به نظر می‌رسد تا مدتی دلار به بازار تزریق می‌شود و قیمت در کریدور ۴۰ هزار تومانی حفظ خواهد شد اما به محض اینکه بانک مرکزی از موج اخبار مربوط به تعطیلی کانون صرافان فاصله بگیرد قیمت دلار در مسیر افزایشی قرار خواهد گرفت.»
اما تعطیلی کانون صرافان چه تاثیری در روند فعالیت بازار ارز گذاشته است؟ وی در این باره گفت: «به دلیل اینکه کانون صرافان تحت امر بانک مرکزی بود و زیر نظر این نهاد دولتی کار می‌کرد بسته شدن آن تاثیر چندانی در قیمت دلار و مدیریت بازار ارز نخواهد داشت.»
احتمال رشد قیمت دلار قوت گرفت
مجتبی دیبا دیگر کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازارهای مالی با اشاره به کاهش و برگشت قیمت دلار به کریدور ۴۰ هزار تومانی از ابتدای هفته جاری تا کنون خاطرنشان کرد: «در صورتی که دلار در محدوده بالای ۵۰ هزار تومانی باقی می‌ماند و تا قیمت ۵۱ هزار و ۵۰۰ تومانی نیز بالا می‌رفت می‌توانستیم ریتم صعودی را برای بازار شاهد باشیم.»
دیبا با بیان اینکه در ادامه سال و با دیدگاه بلندمدت انتظار رشد دلار قوی‌تر خواهد بود، گفت: «به طور مثال تئوری‌های قدرت خرید نسبی که ارزش نسبی دلار از دل این مدل استنتاج می‌شود یا مدل تراز ارزی که برایندی است از عرضه و تقاضای ارز که کماکان در حالت کسری تراز هستیم، موید روند صعودی قیمت دلار در بلندمدت است.»
حرکت‌های بزرگ دلار در ۶ ماهه دوم سال
وی افزود: «یکی از دلایلی که کارشناسان روند قیمت دلار در بلندمدت را صعودی پیش‌بینی می‌کنند رشد خروج سرمایه از کشور است. هر چند این خروج سرمایه به خاطر رکود بازارهای مولد و بازارهای سرمایه، مسکن و سهام مقداری افت کرده اما نسبت به افزایش قیمت دلار آلارم می‌دهد.»
این کارشناس اقتصادی به متغیر فروش نفت به عنوان یکی از محسنات رفتار دلار در سال‌جاری اشاره کرد و گفت: «از فروش نفت می‌توان به عنوان یک تبادل غیررسمی یاد کرد. هر چند که ورودی‌های منابع مالی آن همچنان هویدا نیست. اما با این مدل دولت فعلا توانسته دلار در در منطقه مشخصی مهار کند.»
وی افزود: «با توجه به پارامترها و تحلیل‌های مختلف در ادامه سال به ویژه ۶ ماهه دوم، می‌توانیم شاهد حرکت‌های بزرگی برای اسکناس دلار باشیم.»
نشانه‌ای از توافق نیست
علی طباطبایی دیگر کارشناس اقتصادی نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر سیاست بانک مرکزی جمع‌آوری نرخ‌های متعدد از بازار و نزدیکی قیمت دلار نیما و مبادله‌ای به یکدیگر است، به تجارت‌نیوز گفت: «با توجه به اینکه در ماه‌های گذشته موضوع توافق هسته‌ای، مهمترین سیگنال را برای کاهش قیمت به بازارهای مالی می‌داد؛ فعلا متغیرهای اصلی احتمال توافق در بازارهای مالی دیده نمی‌شود.»
وی با اشاره به اینکه احتمال وقوع توافق هسته‌ای، در بازارها کم است خاطرنشان کرد: «حتی تغییر استراتژی بنگاه‌های اقتصادی نیز در رابطه با وقوع توافق در بازارها مشاهده نمی‌شود.»
طباطبایی ادامه داد: «اگر تکلیف مذاکرات مشخص شود شاید تقاضای عمومی به سمت خرید دلار یا عدم تمایل به خرید دلار برود. اما اگر تکلیف مذاکرات مشخص نشود تا مهر و نهایتا آبان بازارساز بتواند قیمت دلار را در محدوده فعلی ثابت نگه دارد.»
روند کوتاه و بلندمدت قیمت دلار
وی در خصوص روند قیمت دلار تا پایان تابستان گفت: «با توجه به تصمیمات اخیر بانک مرکزی، در کوتاه‌مدت افزایش قیمت دلار را پیش‌بینی نمی‌کنم. هر چند کاهش شدید قیمت دلار را نیز نخواهیم داشت. به نظر می‌رسد محدوده قیمتی فعلی برای این اسکناس پایدار باشد.»
این کارشناس اقتصادی با اشاره به موضوع تورم و افزایش تقاضا برای واردات در نیمه دوم سال جاری خاطرنشان کرد: «ممکن است در صورت توافق قیمت دلار زمان بیشتری رِنج باشد. اما در هر صورت روند قیمت دلار با توجه به مولفه‌های اقتصادی موجود صعودی است و این اسکناس در کانال‌های قیمتی بالاتری تا پایان سال‌جاری قرار می‌گیرد.»
