رئیس کل بانک مرکزی میگوید بین سالهای 1389 تا 1401 یعنی طی 13 سال بانک مرکزی به میزان 57 میلیارد دلار مداخله ارزی در بازار انجام داده است. فرزین در شرایطی تاکید کرده که «مداخله در بازار امری معمول است» که برخی مدیران سابق این نهاد به دلیل از جمله سیف و عراقچی به دلیل مداخله در بازار ارز با جریمههای سنگین مواجه شدهاند.
به گزارش اکوایران، محمدرضا فرزین صبح امروز (دوشنبه 22 خرداد) در همایش در سیامین همایش سیاستهای پولی و ارزی گفته است: بین سالهای 89 تا 1401 بانک مرکزی معادل 57 میلیارد دلار مداخله ارزی در بازار داشته است که البته مداخله در بازار، امری معمول است.
تفاوت دلار 28500 با دلار 4200 زمین تا آسمان است
رئیس کل بانک مرکزی همچنین به ارز 28500 تومانی اشاره کرد و با دفاع چندباره از این ایده، گفت: دلار 28500 تومانی زمین تا آسمان با دلار 4200 تومانی فرق دارد. ارز مربوط به نفت و کالای اساسی را در مرکز مبادله اختصاص دادیم. فروش اسکناس را از طریق سیستم بانکی انجام دادیم که همین امر به آرامش بازار کمک کرد و صفهای طولانی ارز را از بین برد. مداخله حاشیهای در بازار ارز را همچنان داریم و هر زمان که فکر کنیم این مداخله به کاهش نرخ ارز کمک میکند، این کار را انجام خواهیم داد.
بالای 100 میلیارد دلار منابع ارزی داریم
فرزین در ادامه با اشاره به موضوع دیپلماسی در حوزه تامین ارز، اظهار کرد: بالای 100 میلیارد دلار منابع ارزی داریم. باید از منابعی که در کشورهای دیگر داریم استفاده کنیم. دستگاه دیپلماسی اقدامات خوبی در این زمینه انجام داده است.
وی درباره اقدامات بانک مرکزی در آینده بازار نیز گفت: توسعه مرکز مبادله ارز و طلا، تاسیس صندوق تثبیت و اصلاح سیاستهای خرید و فروش ارز از مهمترین اقداماتی است که انجام خواهیم داد. البته در بازار طلا هم ورود خواهیم کرد، ولی فعلا تمرکز ما بر روی ارز است.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به موضوع نقدینگی اظهار کرد: آخرین عددی که از رشد نقدینگی بدست آمده 31.1 درصد در سال 1401 است. ممکن است برخی بگویند قبلا گفته بودید 30.7 درصد بوده است، ولی با توجه به اصلاحاتی که شده، امکان تغییر نرخها وجود دارد. امسال میخواهیم در حدود 25 درصد رشد را کنترل کنیم.
تثبیت اقتصادی نیازمند دخالت است
فرزین عامل بیثباتی اقتصاد را نرخ ارز اعلام کرد و تثبیت اقتصادی از طریق دخالت سیاستگذار را ضروری دانست. او در این باره عنوان کرد: نمیتوان کنار نشست تا اقتصاد به ثبات برسد، برای ایجاد ثبات باید دخالت کرد. مجموعه سیاستهایی تدوین شده در بانک مرکزی و سایر دستگاههای اقتصادی را بهعنوان سیاست تثبیت میشناسیم.
او افزود: در راستای شعار سال یعنی رشد تولید و مهار تورم، برنامههای موثری را تدوین کرده و در دستور کار قرار دادیم. از سیاستهای مالی نیز غافل نیستیم و معتقدیم سیاستهای مالی و پولی باید با هم هماهنگ باشند تا اثرگذاری داشته باشند.
بازار غیررسمی، بازار آزاد نیست
رئیس کل بانک مرکزی ضمن اشاره به این موضوع که نرخ ارز باعث بیثباتی میشود عنوان کرد: طی هفتههای اخیر نوسان دلار کاهش یافته، تقاضای ارز در بازار غیررسمی نیز به دلایلی از جمله قاچاق، فرار سرمایه و تقاضای ارز برای پوشش زیان ناشی از نااطمینانیهای آینده است که این تقاضا از طریق منابع ارزی حاصل از قاچاق کالا و برخی صادرکنندگان کالاها و خدمات است.
او با انتقاد نسبت به این موضوع که برخی بازار غیررسمی را بازار آزاد میدانند عنوان کرد: هیچ بازاری بدون مقررات و تنظیم گری نیست. بازار ارز آزاد دنیا فارکس است که تابع مقررات زیادی است و هیچ شخصی نمیتواند در آن پول قاچاق معامله کند.
او ادامه داد: بازار غیررسمی بازاری کم عمق است که ریسک بالایی دارد، چون دسترسی به اطلاعات در آن محدود و حساسیت نسبت به متغیرهای بنیادی در آن پایین است و بیشتر متاثر از اخبار تحولات سیاسی و بینالمللی است. در این بازار بستر مناسبی برای سفته بازی و معاملات فردایی فراهم است و متاسفانه از شبکههای اجتماعی در راستای تعیین قیمت غیرواقعی ارز استفاده میشود.
فرزین به رابطه دلار با دیگر بازارها اشاره و اظهار کرد: رابطه نرخ دلار در بازار غیررسمی با سکه ۹۰ درصد، با بخش مسکن شهر تهران 61.5 درصد و با خودروهای خارجی 65 درصد است؛ که نشان دهنده رابطه عمیق دلار با دیگر بازار داراییها است.
رئیس کل بانک مرکزی تحولات دلار در بازار غیررسمی را ناشی از تغییر انتظارات دانست که بیشتر ناشی از تحولات سیاسی و روابط خارجی و مسایل تحریمی بوده و هیچ دلیل بنیادی ندارد.
دخالت در بازار ارز و تثبیت نرخ در دنیا مرسوم است
رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود به بحران فرار سرمایه اشاره و عنوان کرد: عامل اصلی تورم در دهه 90 ناشی از شوک ارزی بود که با ایجاد ترس و هراس در بازارها به فرار سرمایه شدید انجامید و همین امر به افزایش نرخ ارز منجر شد. افزایش نرخ ارز در نهایت به تورم که خود عامل ترس و هراس در بازارها است ختم میشود و اینگونه چرخه ترس و هراس ادامه پیدا میکند؛ اما باید این چرخه را متوقف کرد و آن را شکست.
فرزین سه محور پیشبینی پذیر شدن بازار ارز، کنترل نقدینگی و تقویت نظام تنظیمگری در بازارهای مالی را به عنوان مهمترین محورهای سیاست تثبیت اقتصادی عنوان کرد.
او با اشاره به اقدامات پیشین بانک مرکزی گفت: طی سال 1398 تا 1401 میزان مداخله بانک مرکزی به نرخ بازار در بازار غیر رسمی بالغ بر ۵۷ میلیارد دلار بوده که از این رقم بیش از 14 میلیارد و 600 میلیون دلار مربوط به اسکناس و 42.5 میلیارد دلار مربوط به حواله بوده است.
فرزین پیکان انتقاد را به سمت طرفداران نرخ شناور گرفت و عنوان کرد: تعداد نظامهایی که از نرخ شناور پیروی میکنند کمتر است. دخالت در بازار ارز و تلاش برای تثبیت نرخ ارز امری بسیار مرسوم در بانکهای مرکزی دنیا است و منحصر به کشور ما نیست.
او افزود: این افراد باید به تجربه سایر کشورها نگاه کنند و ببینند کدام کشورها از نرخ شناور استفاده میکنند. اکثر کشورها دخالت و تثبیت میکنند و اگر این کار صورت نگیرد اعتماد شکل نخواهد گرفت.
برای ثبات بازار ارز نیازی به آزادسازی منابع بلوکهشده نداریم
فرزین همچنین به افتتاح بخش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا اشاره کرد و گفت: مقرر شده صندوق تثبیت راهاندازی کنیم که کمک قابل توجهی به ثبات و تثبیت نرخ ارز خواهد کرد. در حال حاضر تمرکز ما روی ارز است اما بخش طلا را نیز به زودی در مرکز مبادله افتتاح خواهیم کرد.
او میزان معاملات تجاری کشور را رقم قابل توجه و در سطح مطلوب دانست و عنوان کرد: تراز حساب جاری کشور در سال گذشته به ۱۵میلیارد و ۵۰۸ میلیارد دلار رسید که عدد بسیار بزرگی است.
فرزین ثبات بازار ارز را در گرو آزادسازی منابع بلوکه شده نمیداند و معتقد است با وضعیت فعلی صادرات غیرنفتی که اکنون به بیش از 40 میلیارد دلار رسیده میتوان آرامش و ثبات را در بازار ارز ایجاد کرد.
وعده فرزین برای کاهش شدید نرخ تورم در خرداد
رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه شرایط اقتصادی در سال جاری بهبود مییابد و بیان این مساله که کانال 30 درصدی برای نرخ تورم هدفگذاری شده است، عنوان کرد: در بخش تورم اقدامات موثر خوبی انجام دادهایم، تورم نقطه به نقطه از 62.4 درصد در فروردین به کانال 50 درصد در اردیبهشت امسال رسید اما در خرداد ماه ریزش شدیدی در این شاخص خواهیم داشت.
او ادامه داد: تورم تولیدکننده نیز از فرودین تا اردیبهشت 8.2 درصد کاهش داشته که رقم بسیار خوبی است. این نرخ نیز در خرداد ماه کاهشی خواهد بود و وارد کانال ۲۰ درصد میشود.